Wiosna zbliża się wielkimi krokami, dni stają się coraz cieplejsze i bardziej słoneczne. To dobry czas, aby pomyśleć o zaplanowaniu ogródka ziołowego. Nie musisz mieć ogrodu wielkich rozmiarów, wystarczy donica na balkonie. Świeże zioła możesz wykorzystać do zdrowych posiłków, napojów czy koktajli.

Zioła w ogrodzie - jak założyć przydomowy ogródek?

Założenie przydomowego ogródka nie jest skomplikowane. Można uprawiać zioła zarówno w gruncie, jak i w donicy na balkonie czy kuchennym parapecie. Niezależnie od miejsca, zwróć uwagę na kilka aspektów. 

1. Stanowisko - większość ziół potrzebuje miejsca dobrze nasłonecznionego i zacisznego. Niedostateczna ilość światła może spowodować rozwój roślin o mniejszych liściach i walorach smakowych. 

2. Nasiona/sadzonki - w sklepach ogrodniczych czy zielarskich znajdziesz zarówno nasiona roślin, jak i gotowe sadzonki. W zależności od gatunku, niektóre potrzebują więcej miejsca, a inne możesz sadzić lub wysiewać blisko siebie.

3. Gleba - zioła nie są wymagającymi roślinami co do rodzaju podłoża. Dobrze rosną w uniwersalnej ziemi dostępnej w wielu sklepach. Wczesną wiosną, jeszcze przed sianiem, warto przekopać glebę, aby nieco ją dotlenić i usunąć chwasty.

4. Podlewanie - zioła należy podlewać regularnie, ale w umiarkowanych ilościach. Nie doprowadzaj do przesuszenia ziemi ani do przelania roślin. Warto też na bieżąco usuwać chwasty i przyschnięte liście.  

Ciekawostka!

Niestety zioła narażone są na szkodniki takie jak mszyce, przędziorki, pchełki ziemne i inne. Posadź wokół ogródka ziołowego aksamitki. Ich zapach skutecznie odstrasza wszelkie szkodniki. 

Właściwości i zastosowanie ziół 

Największą zaletą własnoręcznej uprawy jest pewność, że do pielęgnacji roślin nie użyto sztucznych nawozów. Dzięki temu możesz zadbać o zdrowie swojego układu pokarmowego naturalnie, wspomagać procesy leczenia różnych dolegliwości, jak i urozmaicić swoje posiłki składnikami prosto z ogródka. 

Poznaj właściwości 4 ziół prostych w uprawie i bogatych w cenne substancje aktywne. 

Oregano

Oregano, czyli lebiodka pospolita to bardzo popularna roślina, która znalazła zastosowanie nie tylko w kuchni, ale również w medycynie i kosmetyce. Ziele to rośnie najlepiej w dobrze nasłonecznionych miejscach, na glebach żyznych i przepuszczalnych. Ma intensywny zapach i gorzki, ziołowo-korzenny smak.

Dobroczynne substancje w oregano to:

• karwakrol,

• tymol,

• związki fenolowe,

• flawonoidy,

• garbniki,

• makro i mikroelementy takie jak żelazo, potas, magnez, cynk, fosfor,

• witaminy A, C, E, K, B1, B2,

• błonnik.

Właściwości i zastosowanie oregano

Oregano wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. Pozytywnie wpływa na procesy trawienne, zwiększa wydzielanie żółci i soku żołądkowego, działa oczyszczająco i ochronnie. Oregano wpływa pozytywnie również na zdrowie układu oddechowego i odporność organizmu. 

Zarówno suszona, jak i świeżo zerwana lebiodka pospolita znalazła szerokie zastosowanie w kuchni. To doskonały dodatek do dań mięsnych, przekąsek, sałatek, a także ryb i owoców morza. Olejek z oregano wykorzystywany jest w kosmetyce do produkcji mydła, płynów do płukania ust czy kremów do twarzy.   

Kolendra

Kolendra to roślina wywodząca się z krajów Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego, ale obecnie uprawiana jest w wielu krajach na całym świecie. Ma intensywny aromat i bogaty skład chemiczny. Kolendra najlepiej rośnie w lekko zacienionym miejscu, na glebach mocno przepuszczalnych.  

Dobroczynne substancje kolendry to:

• polifenole,

• kwasy organiczne,

• aminokwasy,

• flawonoidy,

• potas, wapń, magnez, cynk,

• witaminy A, B1, B2, C, K,

• błonnik.

Właściwości i zastosowanie kolendry

Kolendra wspomaga układ trawienny oraz może być pomocna w przypadku obniżonego apetytu. Wspiera także pracę układu moczowego. Roślina ta może pomagać w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego, takich jak biegunka czy niestrawność, a także przy zmniejszonym wydzielaniu soku żołądkowego. Ponadto wykorzystuje się ją również jako środek przeciwbólowy w stanach skurczowych i nadmiernej fermentacji w jelitach. 

Kolendra używana jest jako przyprawa do wielu dań rybnych i mięsnych, a także do zup, sosów i sałatek. Aromatyczny zapach kolendry wykorzystuje się do produkcji perfum i kosmetyków, np. mydeł.

Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa to łatwa w uprawie roślina zielarska, która lubi wilgotne i zacienione miejsca, choć poradzi sobie w każdych warunkach. Ma orzeźwiający smak i zapach. Znalazła zastosowanie w medycynie, kosmetyce i aromaterapii. 

Do dobroczynnych substancji mięty należą:

• mentol,

• garbniki, 

• flawonoidy,

• sole mineralne,

• polifenole, 

• związki goryczkowe.

Właściwości i zastosowanie mięty

Wyciągi z mięty pobudzają czynności wydzielnicze żołądka i wątroby. Zwiększają ilość wydzielanego soku żołądkowego, dzięki czemu usprawniają pracę układu trawiennego. Wykazują również działanie rozkurczowe, obniżają napięcie mięśni gładkich jelit i dróg żółciowych i moczowych. Wspomagają prawidłowe ruchy perystaltyczne jelit, jednocześnie zapobiegając wzdęciom. Mięta działa uspokajająco i hipotensyjnie. 

Melisa lekarska

Melisa była wykorzystywana w medycynie od bardzo dawna. Ze względu na swój aromat nazywana jest “cytrynowym zielem”. Dobrze rośnie w miejscach nasłonecznionych i wilgotnych. Jest rośliną miododajną, lubianą przez pszczoły. 

Dobroczynne substancje melisy to:

• polifenole,

• garbniki,

• proantocyjanidyny,

• związki terpenowe,

• flawonoidy,

• związki fenolowe,

• karotenoidy, 

• sole mineralne. 

Melisa działa rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, a także nieznacznie pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, wspomagając trawienie. Melisa wykazuje również właściwości antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. 

Napary z melisy lekarskiej działają uspokajająco, wyciszająco. Pomagają więc w okresach wzmożonego stresu i w przypadku problemów z zasypianiem. 

Zioła bogate są w cenne dla zdrowia substancje i wykazują wiele właściwości pomocnych przy różnych dolegliwościach. Zachęcamy Cię do stworzenia własnego “kącika ziołowego”. Możesz go wzbogacić także o warzywa, np. sałatę, szpinak, rzodkiewkę, pomidory, a także kwiaty jadalne, które przyozdobią Twoje dania.

Bibliografia

1. Suska O., Turkot O., Sikorska-Zimny K., Oregano - właściwości i wykorzystanie przez ludzi, Innowacje w pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowie, 2020, nr 2(4).

2. Połumackanycz M., Wesołowski M., Viapiana A., Właściwości prozdrowotne melisy lekarskiej (Melissa officinalis L.), Farmakognozja, 2019, 75(12), s. 659-663.

3. Kozłowska M., Ziarno M., Kolendra - skład i zastosowanie, Postępy Fitoterapii, 2012, nr 2, s. 108-112.

4. Kiewicz K., Rośliny zielarskie w gospodarstwie domowym, Barzkowice, 2017.

5. Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa, 1987.

---

Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji, i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci