Jeśli żyjesz w ciągłym biegu i stresie, jesz byle co i byle kiedy, palisz papierosy i często ratujesz się lekami przeciwbólowymi – to UWAŻAJ! Jesteś narażony na zmasowany ATAK WOLNYCH RODNIKÓW, które mogą Cię zabić.

Czym są wolne rodniki?

Wolne rodniki to związki chemiczne, które powstają każdego dnia w organizmie każdego z nas. Są skutkiem ubocznym procesu oddychania. Są to cząsteczki organicznych związków o jednym wolnym elektronie. Co to oznacza w praktyce? Taka cząsteczka ma dwa wyjścia: albo "odda" ten elektron innej cząsteczce albo "zabierze" sobie jeszcze jeden od innej i będzie miała komplet.

Czemu jest to problematyczne? W poszukiwaniu tych możliwości wolne rodniki zachowują się bardzo agresywnie i atakują sąsiednie komórki. A rozprzestrzeniając się po całym organizmie uszkadzają wszystko, co znajdą na swojej drodze. Mówiąc krótko: wolne rodniki działają destrukcyjnie na komórki ciała.

Wolne rodniki kontra antyoksydanty

Sytuacja nie jest groźna dopóki zachowane są odpowiednie proporcje. Wolne rodniki są potrzebne naszemu organizmowi np. w procesach odpornościowych niszczą bowiem drobnoustroje chorobotwórcze. Dopóki zachowana jest równowaga miedzy wolnymi rodnikami, a niszczącymi je antyoksydantami – nie ma zagrożenia dla zdrowia. Kiedy jednak ta równowaga jest zachwiana dochodzi do gwałtownego namnażania się wolnych rodników, a w konsekwencji do rozwoju różnych chorób.

Destrukcyjne działanie wolnych rodników jest bardzo rozległe – mogą one niszczyć komórki serca, mózgu i innych ważnych narządów, mogą uszkadzać komórki nerwowe, osłabiać działanie układu odpornościowego, a nawet uszkadzać materiał genetyczny zawarty w komórkach. W skrajnym przypadku może to prowadzić nawet do powstania nowotworu. Wolne rodniki zanieczyszczają nasz organizm. Gdy jest ich zbyt dużo organizm jest przeciążony, co w efekcie powoduje wiele schorzeń.

Nadmiar wolnych rodników w organizmie - co go powoduje?

Zdrowy organizm potrafi sobie poradzić z wolnymi rodnikami z pomocą antyoksydantów. Przeciwutleniacze skutecznie eliminują wolne rodniki i ich negatywne oddziaływanie. Żeby proces ten zachodził prawidłowo, niezbędna jest jednak równowaga pomiędzy wolnymi rodnikami i antyoksydantami. Niestety czynniki takie jak długotrwały stres, niewłaściwa dieta, niedobór snu i częste spożywanie alkoholu mogą przyczynić się do zachwiania tej równowagi.

Czy da się przed nimi uchronić?

Niestety całkowicie uchronić się nie da, ale można zminimalizować ich ilość i działanie.

1. Zwróć uwagę na to co jesz: chipsy, frytki, krakersy, ciastka - do ich przygotowania używane są szkodliwe rodzaje tłuszczów.
2. Rzuć palenie - palenie papierosów sprzyja namnażaniu wolnych rodników i czyni wiele szkód dla organizmu.
3. Unikaj opalania, stosuj filtry UV. Nadmierne wystawianie skóry na promieniowanie UV przyspiesza proces starzenia się skóry i może prowadzić do powstania czerniaka.
4. Zwolnij tempo życia, unikaj stresu.
5. Nie nadużywaj leków.
6. Staraj się od czasu do czasu uciec od zanieczyszczonego miejskiego środowiska. Spacery w lesie, nad morzem czy w górach nie tylko pomogą Ci dotlenić się, ale też pozwolą ci wyciszyć umysł i zrelaksować się.
7. Wysypiaj się 7-8 godzin - w trakcie snu twój organizm regeneruje się. Nie odbieraj mu tej możliwości.
8. Pij odpowiednią ilość wody - w ten sposób masz gwarancję, że twój organizm prawidłowo oczyści się z nagromadzonych toksyn. 
9. Pamiętaj o aktywności fizycznej. Codzienna gimnastyka to sposób na wzmocnienie odporności i wytworzenie w organizmie endorfin.

Antyoksydanty - dlaczego warto spożywać produkty bogate w przeciwutleniacze?

Antyoksydanty (inne nazwy to: antyutleniacze i przeciwutleniacze) to grupa związków chemicznych, których zadaniem jest chronić organizm przed stresem oksydacyjnym. Jest to stan, w którym organizm narażony jest na negatywne konsekwencje związane z nadmiarem wolnych rodników w organizmie. Antyutleniacze nie tylko likwidują wolne rodniki, ale też mają pozytywny wpływ na zdrowie.

Spożywanie produktów bogatych w przeciwutleniacze wpływa na wzmocnienie odporności i spowalnia procesu starzenia organizmu. Warto spożywać każdego dnia przynajmniej dwa dania zawierające świeże warzywa i owoce. Regularne dostarczanie antyoksydantów wzmacnia naturalne mechanizmy ochronne organizmu oraz pomaga zachować zdrowie na długie lata.

Źródła pokarmowe bogate w antyoksydanty

W walce z wolnymi rodnikami pomagają antyoksydanty zawarte w wielu produktach spożywczych. Do substancji o działaniu przeciwutleniającym zalicza się m.in.:

• witaminy A, C, E;
• barwniki roślinne – likopen i beta-karoten;
• składniki mineralne takie jak żelazo, selen, cynk;
• polifenole - flawonoidy, taniny, lignany, ligniny, kwasy fenolowe.

Źródłem antyoksydantów są świeże warzywa i owoce. W szczególności te o kolorze żółtym, pomarańczowym i zielonym. Antyoksydanty znajdziesz także w roślinach, na przykład w zielonej i czerwonej herbacie czy w roślinach takich jak ashwagandha czy miłorząb japoński (ginkgo biloba).

Źródła pokarmowe bogate w poszczególne antyoksydanty:

• Beta karoten: kapusta włoska, zielone liście buraka, szpinak, marchew, słodkie ziemniaki, dynia, papaja, morele, pietruszka, bazylia.
• Witamina C: owoce cytrusowe, brokuły, kalafior, kapusta.
• Witamina E: wzbogacone płatki, oleje roślinne, orzechy, szpinak, kapusta włoska, mango, łuskane ziarna pszenicy.
• Selen: cebula, czosnek, grzyby, łuskane ziarna pszenicy, ryż.

Bardzo dobrymi produktami są również: czerwone wino, winogrona, ryby, tran, wyciąg z wątroby, zielona herbata oraz przyprawa oregano. Jeśli czujesz, że ostatnio nie byłeś zbyt łaskawy dla swojego organizmu, to warto rozważyć jedną z wielu dostępnych diet oczyszczających organizm z toksyn.

Jedzmy zatem produkty opisane wyżej, uprawiajmy sporty, unikajmy „żywieniowych śmieci”, a na pewno przedłużymy młodość naszego organizmu i zapewnimy sobie dobre samopoczucie na długie lata.

Bibliografia

1. Nowak A., Zielonka J., Turek M., Klimowicz A., Wpływ przeciwutleniaczy zawartych w owocach na proces fotostarzenia się skóry, Postępy Fitoterapii 2014, 2: 94-99.
2. Wawrzyniak A., Krotki M., Stoparczyk B., Właściwości antyoksydacyjne owoców i warzyw, Medycyna Rodzinna 2011, 1: s. 19-23
3. Sieniawska E. Losy roślinnych antyoksydantów w organizmie ludzkim, Postępy Fitoterapii 2012, 1: s. 55-58.
4. Gheribi E., Związki polifenolowe w owocach i warzywach, Medycyna Rodzinna 2011, 4: s. 111-115.

---

Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.