Woda stanowi jeden z najważniejszych składników w ustroju człowieka. W trakcie intensywnego wysiłku fizycznego organizm traci duże ilości wody i elektrolitów poprzez proces pocenia się. Ważne jest, aby uzupełniać płyny regularnie, w małych ilościach. 

Czym są napoje izotoniczne?

Napoje funkcjonalne to płyny zawierające składniki, dzięki którym oprócz nawodnienia, możliwe jest uzyskanie dodatkowych korzyści dla organizmu. Do tej grupy płynów zaliczamy m.in. napoje izotoniczne. Poleca się ich spożywanie osobom uprawiającym aktywność fizyczną o większej intensywności, która trwa dłużej niż 60 minut, w celu wyrównania niedoborów wody i elektrolitów.

Jak działają napoje izotoniczne?

Napoje izotoniczne są to płyny o takim samym stężeniu substancji osmotycznie czynnych jak płyny ustrojowe organizmu. Ich rolą jest szybkie i skuteczne nawodnienie organizmu oraz utrzymanie właściwych stężeń składników mineralnych i węglowodanów. 

Z czego składają się napoje izotoniczne?

Napoje izotoniczne powinny nawadniać organizm, uzupełniać poziom minerałów, przywracać równowagę ciśnienia płynów ustrojowych oraz dostarczać energię.

Do podstawowych składników, które powinny znaleźć się w napoju izotonicznym należą:

• woda,

• składniki mineralne,

• węglowodany.

Sód jest głównym elektrolitem wydalanym podczas intensywnego wysiłku fizycznego, dlatego ważne jest, aby go uzupełniać. Razem z chlorem i potasem odpowiada za przemiany wodno-elektrolitowe w organizmie. Warto stosować izotoniki, które w swoim składzie mają również magnez, ponieważ jego niedobór może powodować osłabienie mięśni i zmęczenie. Węglowodany powinny znaleźć się w napoju izotonicznym, ponieważ dostarczają “paliwa” dla mięśni i zwiększają wydajność organizmu. 

Zalety ze spożywania izotoników

Spożywanie napojów izotonicznych w odpowiednich ilościach niesie wiele korzyści dla organizmu człowieka. 

1. Szybkie uzupełnianie płynów i elektrolitów

Napoje izotoniczne to sposób na szybkie uzupełnienie utraconych płynów, a także utrzymanie odpowiedniego poziomu elektrolitów, które tracimy w trakcie wysiłku fizycznego. 

2. Poprawa wydolności fizycznej i zastrzyk energii

Spożywanie izotoników pomaga w utrzymaniu właściwego poziomu wody w organizmie, a co za tym idzie lepszego samopoczucia oraz funkcjonowania mięśni. Dzięki temu poprawia się ogólna wydolność fizyczna człowieka. 

3. Minimalizacja ryzyka odwodnienia

Woda jest substancją niezbędną do prawidłowego funkcjonowania człowieka, a odwodnienie organizmu może być niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Niedobór wody może prowadzić do zaburzeń termoregulacji i gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku większego odwodnienia mogą pojawić się problemy z układem krążenia, pamięcią i koncentracją i układem moczowym. Picie izotoników, zwłaszcza po wysiłku fizycznym, pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu nawodnienia w ustroju. 

Kiedy stosować napoje izotoniczne?

Spożywanie napojów izotonicznych zaleca się w następujących sytuacjach:

• po intensywnym treningu,

• po długotrwałym wysiłku fizycznym,

• w trakcie upalnych dni lub podczas przebywania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, np. kiedy jest wilgotno i gorąco,

• po utracie dużej ilości płynów, np. wskutek choroby czy biegunki.

Domowy izotonik - wypróbuj 3 proste przepisy

Napój izotoniczny możesz wykonać samodzielnie w domu. To bezpieczniejsza i często zdrowsza opcja. Masz pewność, że napój jest w 100% naturalny. Gotowe napoje często zawierają dodatkowe sztuczne substancje, takie jak konserwanty, aromaty czy zagęszczacze. Poniżej znajdują się listy składników, które są potrzebne do zrobienia 3 napojów izotonicznych. Wystarczy tylko wymieszać ze sobą wymienione składniki. 

Przepis nr 1 

• 300 ml wody 

• sok z pomarańczy

• sok z połowy cytryny

• łyżka naturalnego miodu

• szczypta soli himalajskiej

Przepis nr 2

• 200 ml wody kokosowej 

• sok z limonki

• 100 ml naparu z mięty

• łyżeczka syropu klonowego

• szczypta soli himalajskiej

Przepis nr 3

• 300 ml naparu z zielonej herbaty

• sok z liści świeżej mięty

• sok z cytryny

• łyżka naturalnego miodu

• szczypta soli himalajskiej

Pamiętaj o piciu wody, ponieważ codzienne uzupełnianie płynów jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Po intensywnej aktywności fizycznej lub po chorobie zachęcamy do wypróbowania izotoników, zrobionych samodzielnie w domu.  

Bibliografia

1. Tomczyk M., Olesiuk J., Dżugan M., Ocena jakości napojów izotonicznych przygotowanych samodzielnie na bazie naturalnych składników, Medycyna Sportowa, 2019, 3(4), Vol. 35, s. 169-177.

2. Szwedziak K., Polańczyk E., Szwancarz M. i in., Napoje izotoniczne w diecie sportowców, Postępy techniki przetwórstwa spożywczego, 2015, nr 1, s. 58-61.

---

Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.