Macierzanka piaskowa jest niewielką rośliną o pięknych, drobnych purpurowo-fioletowych kwiatkach. W Polsce występuje na całym obszarze niżu, szczególnie w miejscach słonecznych, suchych lasach czy wąwozach. Występuje także pod szeregiem innych nazw: cząberek, macierzanka pospolita, dzięcielnica. Charakteryzuje się intensywnym ziołowym zapachem. Ma zastosowanie zarówno w kuchni jako przyprawa (często mylona jest z tymiankiem) jak i w medycynie naturalnej.

Właściwości lecznicze macierzanki znane są już od dawna. Zawiera ona w sobie olejki eteryczne (m.in. tymol i karwakrol), flawonoidy, garbniki, substancje gorzkie, witaminę C oraz kwasy organiczne i sole mineralne.

• Jako przyprawę stosuje się macierzankę do różnych potraw, zwłaszcza mięsnych. Jest popularna szczególnie we Francji – przyprawia się nią królicze mięso.
• Olejki eteryczne w macierzance działają odkażająco, bakteriobójczo i wykrztuśnie. Dzięki temu można ją wykorzystać przy kokluszu, przy łagodzeniu objawów kaszlu, przy zapaleniach oskrzeli i dychawicy oskrzelowej. Ziele macierzanki powoduje intensywniejsze wydzielanie śluzu w górnych drogach oddechowych, zwiększają objętość zalegającego śluzu i upłynniają go.
• Jest stosowana pomocniczo w grypie i przeziębieniach.
• Silne właściwości dezynfekujące powodują, że macierzankę stosuje się również do płukania ust i gardła. Jest składnikiem past do zębów.
• Już w medycynie ludowej wykorzystywano jej właściwości bakteriobójcze przy leczeniu chorób i dolegliwości kobiecych. Macierzanka działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, łagodzi bóle menstruacyjne.
• Garbniki, flawonoidy i gorycze występujące w macierzance pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, regulują trawienie, mają działanie przeciwskurczowe i wiatropędne. Dlatego napar tego zioła wykorzystuje się przy leczeniu nieżytu żołądka, jelit, a także przy wzdęciach, nadmiernej fermentacji i przy braku apetytu.
• Ma także działanie moczopędne, wykorzystuje się ją w zapaleniach dróg moczowych.
• Wywar z macierzanki był stosowany dawniej przez wiejskie dziewczęta do mycia głowy. Dzięki temu skóra głowy była zdezynfekowana, a włosy mocne, pachnące i pięknie wyglądające.
• Stosuje się również kąpiele z ziela macierzanki. Są to kąpiele wzmacniające i polecane są szczególnie dzieciom osłabionym chorobą, dorosłym, rekonwalescentom i osobom w podeszłym wieku. Kąpiel działa dezynfekująco, przeciwzapalnie, ściągająco i regenerująco.

Kąpiel z ziela macierzanki

200 g ziela zalewamy ok. 3 litrami wrzącej wody. Parzymy pod przykryciem 20-30 minut. Przecedzamy do wanny z wodą (temp. ok. 37 stopni Celsjusza). Po relaksującej kąpieli owijamy się ręcznikiem, nie wycierając się. Kładziemy się do łóżka.

Napar z macierzanki

Stosujemy w przypadku nieżytu górnych dróg oddechowych, grypy, anginie, kaszlu, kokluszu, zatruciu pokarmowym. Łyżkę ususzonego ziela zalewamy szklanką wrzątku i parzymy pod przykryciem 10-15 minut. Pół szklanki naparu pijemy 2 razy dziennie. W przypadku schorzeń górnych dróg oddechowych dodajemy łyżkę miodu.

Stężony napar do stosowania zewnętrznego

Stosujemy do obmywań ran i kompresów na zapalone miejsca skóry, do płukania ust. 2,5 łyżki macierzanki zalewamy 1,5 szklanki gorącej wody. Podgrzewamy pod przykryciem do zagotowania. Odstawiamy na 15 minut aż naciągnie, przecedzamy.

Macierzanka jest ziołem o bardzo szerokim zastosowaniu. Jej właściwości były wykorzystywane już przez starożytnych. Z jej mocy korzystała także medycyna ludowa. Dzięki jej składnikom można ją stosować m.in. przy problemach z górnymi oddechowymi, układem moczowym, przy kłopotach żołądkowych. Jest także środkiem silnie dezynfekującym i antybakteryjnym.

Materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji,i że nie mogą być one stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.