Mikroflora jelitowa w istotny sposób wpływa na zdrowie i odporność organizmu. Kształtuje się w okresie noworodkowym, jej skład jest cechą osobniczą. Zachwianie homeostazy mikrobiologicznej jelit może przyczyniać się do rozwoju wielu chorób układowych, w tym zaburzeń depresyjnych.

Na stan mikroflory jelitowej wpływa wiele czynników. Dieta oraz codzienne nawyki mogą działać na nią korzystnie lub negatywnie. Rozwój i skład mikroflory jelit w dużej mierze jest uwarunkowany czynnikami mającymi na nas wpływ w pierwszy okresie życia: sposób przyjścia na świat – siłami natury czy przez cesarskie cięcie, sposób karmienia. Wiele dobroczynnych mikrobów dostaje się do organizmu noworodka podczas porodu naturalnego, a także wraz z mlekiem matki.

Zadania mikroflory jelitowej

Prawidłowa mikroflora jelitowa jest istotna dla ogólnego stanu zdrowia organizmu. Bierze udział m.in. w rozkładzie białek, produkcji witamin B i K oraz serotoniny, ponadto wspiera odporność i ułatwia formowanie i wydalanie kału. Zaburzenia mikroflory jelitowej mogą być przyczyną rozwoju wielu chorób, takich jak:

• zapalenia jelit: martwicze, alergiczne i nieswoiste,
• zespół jelita drażliwego,
• biegunka lub zaparcia,
• celilakia,
• zakażenia bakteriami: Clostridium difficile, Helicobacter pylori,
• rak okrężnicy,
• częste infekcje,
• choroby atopowe,
• otyłość,
• cukrzyca,
• nadciśnienie tętnicze,
• migrena,
• depresja.

Co niszczy mikroflorę jelitową?

Negatywny wpływ na mikrobiologiczną homeostazę jelit mają takie czynniki, jak:

• przyjmowanie leków, głównie antybiotyków, ale także m.in. antydepresantów,
• przetworzona żywność,
• produkty fastfoodowe,
• spożywanie dużej ilości cukru i słodyczy,
• częste używanie środków dezynfekcyjnych i gospodarstwa domowego na bazie chloru,
• nadużywanie alkoholu,
• palenie papierosów.

Jak dbać o mikroflorę jelit?

Przede wszystkim należy unikać czynników mających wpływ negatywny. Poza tym trzeba zadbać o swoją dietę i sposób odżywiania się. Jedzenie w pośpiechu nie sprzyja zdrowiu. Posiłki należy spożywać regularnie, a ich podstawą powinny być świeże warzywa i produkty pełnoziarniste. Dobry wpływ na rozwój i utrzymanie mikroflory jelitowej mają również:

• przetwory mleczne (kefir, jogurt naturalny, maślanka),
• produkty kiszone,
• grzyby reishi,
• owoce sezonowe,
• zboża mające niską zawartość glutenu: kasza gryczana, orkisz, ryż, proso.

Istotną rolę w dbaniu o równowagę mikrobiologiczną jelit odgrywają również probiotyki, których podstawą są bakterie kwasu mlekowego, prebiotyki zawierające błonnik oraz synbiotyki będące połączeniem probiotyków i prebiotyków. Ważne jest także nawadnianie organizmu – głównie niegazowaną wodą mineralną. Warto natomiast ograniczyć kawę i czarną herbatę. Pozytywnie wpływa także regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza na świeżym powietrzu.

Bakterie kwasu mlekowego – podstawa zdrowych jelit

Przyjmowanie suplementów diety zawierających szczepy bakterii kwasu mlekowego, jak Bifidobacterium czy Lactobacillus, to podstawa w dbaniu o zdrowe jelita i utrzymaniu ich prawidłowej homeostazy mikrobiologicznej. Za najlepszy szczep bakterii probiotycznych uważa się Lactobacillus rhamnosus GG (LGG). Jest on najszczegółowiej przebadany, wysoce przyswajalny i ma udowodnioną skuteczność m.in. w leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej oraz jako wsparcie terapii w zespole jelita drażliwego, zakażeniu Helicobacter pylori, atopowym zapaleniu skóry, a także w profilaktyce przy przyjmowaniu antybiotyków i wzmacnianiu ogólnej odporności organizmu. Co istotne – Lactobacillus rhamnosus GG można bezpiecznie stosować zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Suplementy zawierające ten szczep bakterii są polecane jako uzupełnienie zdrowej diety i aktywnego trybu życia. Warto rozważyć ich stosowanie szczególnie w okresie obniżonej odporności organizmu oraz w trakcie i po zakończeniu antybiotykoterapii.

Utrzymanie prawidłowej mikroflory jelitowej pozytywnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Warto zwrócić na to uwagę już od najmłodszych lat i kształtować u dzieci zdrowe nawyki żywieniowe.

Bibliografia

1. Dibaise J.K., Zhang H., Crowell M.D. et al., Flora bakteryjna jelit i jej potencjalny związek z otyłością, Medycyna Po Dyplomie 2009; 5, [online:] https://podyplomie.pl/medycyna/26392,flora-bakteryjna-jelit-i-jej-potencjalny-zwiazek-z-otyloscia – 30 XI 2018.
2. Flisiak-Jackiewicz M., Daniluk U., Czerech E. et al., Lactobacillus rhamnosus – mechanizm działania, skuteczność i bezpieczeństwo stosowania, Forum Zakażeń 2015; 6(1): 37-42.
3. Ismail A.S., Hooper L.V., Epithelial cells and their neighbors. IV. Bacterial contributions to intestinal epithelial barrier integrity, AmJ Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2005; 37: 323-332.
4. Mshvildadze M., Neu J., Mai V., Intestinal microbiota development in the premature neonate: establishment of a lasting commensal relationship?, Nutr Rev. 2008; 66: 658-663.
5. Sharma R., Young Ch., Mshvildadze M., Neu J., Mikroflora jelit: czy ma znaczenie w chorobach u noworodków?, Pediatria Po Dyplomie 2010; 14(1): 70-87.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, prasie oraz książkach. Materiał nie jest opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

W przypadku stosowania suplementu diety pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej dawki i że nie może on być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Pamiętaj, że bardzo ważny i zalecany jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.

Każdy suplement diety przechowuj w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.